top of page
bubbles-101803_1920_edited_edited_edited

verhalen

over emotionele mishandeling en narcisme

Het is niet makkelijk om te herkennen en vervolgens te erkennen wanneer je te maken hebt met iemand die je emotioneel misbruikt en mishandelt, of om te kunnen doorgronden hoe een narcist in elkaar zit. Vaak zijn het de gelijksoortige verhalen van anderen die ons wakker maken en laten zien wat er aan de hand is. Hier onder twee verhalen die met mij gedeeld zijn, juist om je te helpen te herkennen wat er in je eigen situatie speelt. Beide verhalen gaan met name over emotionele mishandeling en narcisme binnen een relatie, maar uiteraard kan het ook voorkomen met ouders en kinderen, familieleden, vrienden, collega's, etc. Ook dan kan de impact groot op je zijn en is het van belang om voor jezelf te gaan zorgen.

young-woman-1371899_1920.jpg

Kris, 48

Mijn ex is een narcist. Dat is me sinds enige tijd - eindelijk - duidelijk. Voor de buitenwereld leek ze geweldig en in de eerste jaren van de relatie leek het ook allemaal fijn te gaan. Af en toe waren er wel eens dingetjes die ze zei of deed, die me een beetje een akelig gevoel gaven, maar ik zocht dat meer bij mezelf. Het stelde immers niet zoveel voor... Dat ik daar moeite mee had had te maken met mijn eigen kwetsbaarheden - dacht ik. Maar langzaam maar zeker slopen er meer van dit soort akeligheden in, maar voor de buitenwereld was ze nog altijd charmant en geweldig. Echter, steeds vaker haalde ze me mentaal onderuit. Ik was niet goed in dit en niet in dat, en zij daarentegen was van mening dat ze overal in uitblonk. Ik raakte onzeker, raakte mezelf kwijt, en ik voelde me leeg. Ik probeerde wel eens een balletje op te gooien bij vrienden, maar ze maakte daar dan een grap over, waardoor ze de lachers op haar hand had en ik voelde niet de mogelijkheid om er over door te praten. Ik was behoorlijk in de war, maar dacht nog steeds dat het aan mij lag. Iedereen vond haar immers geweldig. Tot ik bij een vriendin was, een vriendin van mij alleen, die zij eigenlijk door de jaren heen buitengesloten had. Ze vertelde me over de relatie die zij had een paar jaar voordat ik haar leerde kennen. Ze vertelde dat hij haar emotioneel misbruikte en ze gaf wat voorbeelden en hoe zij zich daarbij voelde. Hoe moeilijk het was geweest voor haar om er achter te komen dat dit aan de hand was, want het ging zo subtiel. Ik werd er stil van, want ik voelde veel herkenning. Mijn vriendin had dat door en vroeg wat er aan de hand was. 'Zou het kunnen dat mijn partner dit ook met mij doet?' Ze keek me aan en ging zitten. We hebben nog eens meer dan 3 uur zitten praten en het plaatje werd me duidelijker. Ik begon te begrijpen dat mijn nog vage klachten van overspannenheid en oververmoeidheid te maken hadden met deze situatie. Dat ik al langer het gevoel had leeggezogen te worden. Dat de gevoelens die ik had, dat soms haar gedragingen naar mij toe niet prettig waren, wel degelijk klopten, en niet dat dit aan mij lag. Ik heb een tijd nodig gehad om voor mezelf te erkennen dat dit aan de hand was en dat mijn gevoel, dat er iets niet oké was, een serieus signaal was. Het beseffen en vooral erkennen dat mijn relatie dus heel anders in elkaar zat dan dat ik aangenomen had, was een heel proces. Ik begon mijn grenzen aan te geven, serieuzer te bespreken wat ik ervan vond. Er ontstonden daardoor grote ruzies en spanningen met meer manipulatie, waardoor bij mij de ogen open gingen. Er werd mij van alles gezegd over hoe ik niet deugde, alleen aan mezelf dacht, ondankbaar was, dat zij succesvol zou zijn en ik niet en dat vrienden van ons dat allemaal ook vonden. Het was erg complex en verwarrend, dus heb ik hulp gezocht. Ik vond gelukkig een therapeut die zichzelf gespecialiseerd had in deze problematiek. Ze heeft me ondersteund en telkens weer uitgelegd, wat er niet oké was wat mijn partner allemaal zei en hoe ze dat deed. Daardoor kon ik veel van wat ik naar mijn hoofd geslingerd kreeg naast me neer leggen. Ik kwam er achter, dat mijn overtuiging dat iemand dit soort dingen niet kan zeggen wanneer er niet een kern van waarheid in zit (want waarom zeg je dit anders tegen je geliefde?), niet klopte. In plaats daarvan begon ik te beseffen dat ik met iemand te maken had met een stoornis, die dat erg goed kon verbloemen, maar wel degelijk akelige dingen zei, waarmee zij 'groeide' en zich zichzelf boven mij kon plaatsen. Ik heb het nog een tijdje uitgezongen voor ik definitief de knoop doorhakte een eind te willen maken aan deze relatie. Uiteindelijk was er een moment waarop ik iets opnieuw aankaartte en ze iets zei dat me zo raakte, dat het voor mij plotseling op dat moment helemaal over was. Er brak iets. Het lijntje met haar waar ik altijd voor had gevochten, was er opeens niet meer. Het is een heel apart moment geweest, maar ik keek haar aan en het was alsof ik naar een vreemde keek. Alsof ze nooit bij me had gehoord. Ik zag haar om wie ze werkelijk was. En het was genoeg geweest. Ik besefte, wat dit ook in gaat houden, alles is beter dan blijven. Vanaf dat moment was de relatie voor mij voorbij. Er volgde nog even een akelige tijd, want ik had niet zomaar een andere plek om te wonen. Maar gelukkig vond ik redelijk snel iets anders en vertrok. Het maffe is dat er meteen een gevoel van bevrijding was. Ik had verwacht dat ik een emotioneel zware tijd tegemoet zou gaan om de relatiebreuk te verwerken, maar het tegendeel was waar. Ik genoot van de rust en ademruimte, de vrijheid en voelde toen pas hoe groot mijn vermoeidheid was. Wel ben ik nog een tijd door gegaan met de gesprekken bij de therapeut, omdat ik wel besefte hoe groot de verwarring was. Door die gesprekken kreeg ik nog meer duidelijkheid en vooral de erkenning en soms gewoonweg uitleg over narcisme, en de opmerking dat ik het niet verzon zijn belangrijk voor me geweest. Ik had het nodig om dat te horen. Inmiddels zijn we een paar jaar verder. In eerste instantie had ik geen behoefte aan een nieuwe relatie. Ik genoot enorm van mijn vrijheid en geen 'gezeik' aan mijn hoofd. Inmiddels heb ik bijna een jaar een relatie met iemand gehad, die wat dit betreft gewoon gezond in elkaar zit. Ondanks het feit dat we hebben besloten dat we toch niet samen verder gaan om andere redenen, heb ik genoten van de werkelijk onvoorwaardelijke liefde van een partner bij wie het niet stiekem altijd om haar zelf draaide. Die geen rare concurrentie met me aanging. Soms ook moeilijk om toe te laten dat het zo ongecompliceerd kan zijn en ik gewoon heel gelaten werd. We hebben er veel over gesproken. Deze relatie is enorm helend geweest en we zijn nu goede vrienden.

Aan anderen in gelijksoortige situaties zou ik willen zeggen: Vertrouw op je gevoel. Je intuïtie vertelt je wel degelijk of het wel of niet in orde is, dus laat je niet van de wijs brengen en ga praten met iemand die hier meer over af weet. Het is van groot belang dat je uit de verwarring komt die gezaaid wordt door je partner en dat je de ruimte voor jezelf terug claimt. Je bent krachtiger dan de ander jou doet geloven!

man-943554_1920.jpg

Bram, 43

Ik trouwde met mijn jeugdvriendin, met wie ik op de Havo zat. Het was een mooi meisje om te zien en ze had veel aandacht van de andere jongens, maar ze koos voor mij. Daar wist ze me ook wel aan te herinneren. Het was natuurlijk vleiend, dus ik deed veel om haar te pleasen. Als ik terug kijk had ze toen dus al gedrag dat eigenlijk aardig manipulerend was. Maar ja, je bent jong, nog onbezonnen, gevleid, dus ik had het niet zo door. Daarbij kwam dat ze in zekere zin ook tegen mij op keek, dus ze bond op tijd ook in, want wilde mij ook niet kwijt. Ik denk dan ook, dat ze eigenlijk onzekerder was, dan ze zich voordeed. Een aantal jaren later trouwden we, vijf jaar later kregen we onze tweeling. Ik maakte promotie op mijn werk en kreeg een functie met veel vrouwen aan wie ik leiding gaf. Ik geloof dat het in die tijd vormen begon aan te nemen die akelig waren. Ze vertelde dat vriendinnen van haar iets hadden gezegd over mijn gedrag naar haar. Dat ik niet besefte wat ik bofte met haar. Ze kreeg jaloers gedrag, controleerde mijn agenda, belde me op de meest ongelegen momenten op. Soms drama's met veel emoties. Op andere momenten ging ze een 'goed' gesprek met me aan, wat in eerste instantie fijn leek te zijn. Maar gaandeweg zei ze dan dingen, waarvan ik niet kon zeggen dat het werkelijk niet oké was, maar waar een ondertoon in zat, waardoor ik me er heel ongemakkelijk bij voelde. In eerste instantie zorgde dat er voor dat ik het tegendeel ging bewijzen en ik haar op allerlei manieren liet merken dat ik werkelijk veel van haar hield. Soms bracht dat rust in de tent, omdat ze kreeg wat ze wilde, maar vaak was het niet goed genoeg en bleef ze doorgaan. Op een gegeven moment kreeg ik de feedback op mijn werk dat ze zich afvroegen wat er aan de hand was, omdat ik niet meer lekker functioneerde. Ik had zelf niet in de gaten dat dit zo was, want was eigenlijk alleen maar bezig met haar. Mijn leidinggevende raadde me aan om eens te gaan praten met de bedrijfsmaatschappelijk werkster. Die raad heb ik opgevolgd en ik ben ervan overtuigd dat dit een fikse burn-out voorkomen heeft. Een burn-out niet vanwege mijn werk, maar vanwege mijn relatie. We spraken veel over de relatie en hoe die in elkaar zat. Maar ook over mijn jeugd en de rol van mijn moeder. Ze was een moeilijk mens dat allerlei kanten in kon schieten. Ik had nooit de relatie gelegd met narcisme, want eigenlijk leerde ik nu in de gesprekken pas wat dit was. Maar ik begreep dat ook mijn moeder daar minstens wel trekken van had. Op mijn gevoel spelen, wanneer ze iets van mij gedaan wilde krijgen. Er voor zorgen dat ik alles uit mijn handen liet vallen voor haar. Opmerkingen die goed klonken, maar waar ik toch een heel akelig gevoel bij kreeg. Maar het niet kunnen bespreken, omdat het dan meteen grote ontkenning in hield gevolgd door nog akeliger ruzies, waarbij ik beledigd werd en vrij agressief met woorden bestookt. Ik begon te begrijpen dat mijn partner mede zo'n effect op me had, doordat ik ook in de verwarring uit mijn jeugd terecht kwam. Ik ben het ouderlijk huis op mijn 18e min of meer ontvlucht doordat ik besloot te gaan studeren in een stad verder weg, in plaats van dichtbij. Dus ik ging op kamers en ontworstelde me uit de greep van mijn moeder. Maar nu ging dat niet, vanwege de tweeling. Ik zat klem. Het heeft me bijna drie jaar gekost voor ik zover was om de knoop door te hakken en stappen te zetten richting mijn partner. Ik besefte dat het geen goed voorbeeld voor mijn kinderen was als ik in deze situatie bleef zitten en niet voor mezelf - en voor hen - ging zorgen. Zoals dit ook in mijn jeugd geen goed voorbeeld was van mijn vader. Het was een zwaar proces. Ze was in alle staten. Het gemanipuleer nam toe, tot ze besefte dat dit geen invloed meer op me had. Toen kwam het slachtoffergedrag van stal. Mijn zorg was groot om de kinderen en trachtte er voor te zorgen dat deze taferelen niet in het bijzijn van hen gebeurden. Ze weigerde echter om met mij naar een therapeut te gaan, want er was met haar niets aan de hand. Ik moest in therapie. Ze wist niet dat ik dat al was. Ik besefte dat juist voor de kinderen ik door moest zetten om deze kwellende situatie te stoppen. Ik vroeg scheiding aan. Eigenlijk is mijn geluk en die van de kinderen geweest dat ze zo de slachtofferkant in schoot, dat ze niet in staat was om echt voor de kinderen te zorgen. Daarbij kwam die neiging om zichzelf centraal te zetten naar boven. Akelig om te horen als ze, met een kinderlijke en gedramatiseerde stem,  zei: "Ik kan de kinderen niet constant hebben, want ik heb tijd voor mezelf nodig. Jij zorgt er maar voor, jij doet mij en de kinderen dit aan." Het is tekenend, ook voor de grilligheid waarmee ik te maken heb, of had. Om een lang en ingewikkeld verhaal kort te maken: Ik ben in een dorp verderop gaan wonen en kreeg de zorg voor de kinderen voor het grootste deel van de tijd. Ze gaan op woensdagmiddag naar hun moeder en eens in de twee weken gaan ze een weekend naar haar toe. Het heeft lang geduurd voor daar wat rust in kwam, en die rust blijft nog wat onvoorspelbaar. De kinderen zijn nu bijna vijftien en hun moeder heeft de neiging om één en ander uit te spelen over de rug van de kinderen. Echter, ik weet iets van haar dat niet helemaal oké is en waar ze problemen mee zou kunnen krijgen. Af en toe moet ik haar er aan helpen herinneren dat ik dat weet met de opmerking dat ze op haar tellen moet passen. En dan wordt het weer rustig. Met de kinderen gaat het naar omstandigheden dan ook goed. Ik heb ze zien opbloeien, omdat de spanning en ongezondheid voorheen in het gezin ook effect had op hen. Ik heb ze allebei een tijdje creatieve therapie laten doen, en dat hielp goed om alles een beetje een plekje te geven. Naast het feit dat ik altijd oplettend ben over wat mijn ex-partner zegt tegen de kinderen... gaat het goed met mij! Ik geniet weer en voel me vrij. Doe weer dingen die ik toen liet. Ruimte ook om gewoon een fijne vader te zijn en veiligheid te creëren voor mijn kinderen. Zonder drama in huis!

Herkenbaar?

En behoefte om er eens verder over te kunnen praten?

Je bent van harte welkom.

bottom of page